Boy Kısalığı ve Büyümede Duraklama

Prof. Dr. Feyza Darendeliler
Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Başkanı

Boy Kısalığı ve Büyümede Duraklama

Boy kısalığı veya büyümede duraklama altta yatan bir hastalığın ilk belirtisi olabilir. Neden? Büyüme karmaşık bir süreçtir ve tüm çocukluk boyunca devam eder. Büyümeyi etkileyen çeşitli faktörler vardır. Örneğin sağlıklı beslenme büyüme için şarttır gerek kalori açısından gerekse içerdiği besin öğeleri açısından.

Bunun dışında hormonlarımızın uygun salgılanması gerek. Büyüme hormonu, tiroid hormonu yine ergenlikte cinsiyet hormonlarının uygun salgılanması gerek ki büyüme olabilsin. Ayrıca tüm organların, karaciğer, akciğer, böbrek, bağırsaklar düzgün işlemesi gerekir ve tabii ki de son büyüyen organ olan kemiklerin de sağlıklı olması gerekir.

İşte bu nedenle bütün bu faktörler içinde herhangi bir bozukluk olursa bunun ilk yansıması boy kısalığı veya büyümede duraklama olur. Dolayısıyla çocuklarımızın boyunun değerlendirilmesi son derece önemli. Bunu nasıl yapıyoruz? Bunu çocuğun boyunu normal sağlıklı çocuklardan elde edilmiş büyüme eğrileri ile karşılaştırarak yapıyoruz. Türk çocukları için hazırlanmış erkek ve kızlar için ayrı ayrı büyüme eğrilerimiz var.

Burada görüldüğü gibi mavi bir erkek çocuk için büyüme eğrisi. Çocuğun boyunu bu eğriye işaretlediğimizde boyun bu çizgilerin arasında kalması gerekir. En üstteki çizgi en uzun boylu çocuğun çizgisi, en alttaki çizgi ise en kısa boylu çocuğun çizgisidir ve çocuğun boyunun bu eğrilerin içinde olması normaldir. Ve bir çocuğun boyu özellikle 2 yaşından sonra hangi eğride ise o eğride devam eder.

Burada da bir kız çocuk için büyüme eğrisi görüyoruz. Bakın burada çocuğun boyu normal eğrinin içinde olmasına rağmen gördüğünüz gibi eğride bir düşme olmuş. İşte bu da patolojiktir ve mutlaka incelemeyi gerektirir.

Peki büyümeyi başka neler etkiliyor? Genlerimiz etkiliyor. Anneden ve babadan aldığımız genler çok önemli. Dolayısıyla bir çocuğun boyu anne-babasına göre kısa ise mutlaka o çocuğun da incelenmesi gerekir. Burada şunu da belirtmekte yarar var. Anne veya baba çok kısaysa ve çocuk da kısaysa ailevi boy kısalığı demeden önce bu anne-babada da altta yatan bir hastalık var mı diye mutlaka araştırmak gerekir.