BOY KISALIĞI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
Büyümenin anormal veya normal olduğunun göstergesi, boy gelişimi ve zaman içerisinde büyüme hızıdır. Anne-baba olarak çocuğunuzun görünümündeki değişiklikleri kuşkusuz fark edersiniz; doktorunuz ise bu değişiklikleri büyüme eğrilerinin yardımıyla gözlemler.
Büyüme Eğrisi
Büyüme eğrisi bir çocuğun verilen herhangi bir zamandaki boyunu gösteren bir kayıt türüdür. Doktorunuz her muayenede çocuğunuzun boy ve ağırlığını ölçer ve bu sonuçları aynı yaştaki diğer çocuklara ait sonuçlar ile karşılaştırmak üzere büyüme eğrisine işler. Büyüme eğrisi, kişinin yetişkin boyuna erişene kadar her yıl kaç santimetre uzadığını gösterir. Her çocuğun kendisine göre bir büyüme eğrisi vardır.
Boyunun 3. persentil altında olması veya çocuğun persantil eğrisinden aşağı düşmesi boy kısalığı ve büyümede duraklama olarak tanımlanır.
Hem çocuğun hem de ailesinin tıbbi geçmişinin ayrıntılı olarak bilinmesi doktora çocuğun boy kısalığı ile ilgili birçok ipucu sağlar. Doktorunuz, çocuğunuzun ve diğer aile bireylerinin geçirmiş olduğu hastalıkları ve çocuğunuzun evdeki yaşamını ve beslenme durumunu bilmek isteyecektir. Annenin gebeliği, çocuğun doğumu ile ilgili sorular sorulacak, anne-babanın ve kardeşlerinin boylarını öğrenmek isteyecektir. Doktorunuz çocuğunuzdaki boy kısalığını değerlendirebilmek için ayrıca ailedeki büyüme ve cinsel olgunlaşma durumunu da bilmek zorundadır.
Muayene
Doktorunuz çocuğunuzda çeşitli ölçümler yapacaktır. Kol ve bacak uzunluğunu, vücut ağırlığını, boyunu ve baş çevresini ölçebilir. Bebeklerde ve 2 yaş altında boy sırtüstü yatarak ölçülür. Daha büyük çocukların boyu ayakta ölçülür ve bu ölçümler boy ve büyüme hızı eğrilerine işaretlenir.
Kemik Yaşının Belirlenmesi
Çocuğunuzun el bileğinin röntgen filmi, kemik yaşı olarak adlandırılan iskelet olgunlaşma derecesini gösterir. Çocuğun büyüme potansiyeli kendi takvim yaşından daha çok iskelet olgunlaşması göz önünde tutularak değerlendirilir. Kemik yaşının belirlenmesi erişkin boyunun tahmin edilmesinde yardımcı olacaktır.
Laboratuvar Testleri
Fizik muayene yapıldıktan ve büyüme eğrileri ve röntgen filmi doktorunuz tarafından incelendikten sonra çocuğunuzda boy kısalığına yol açabilecek böbrek, mide, barsak, kalp, tiroid veya kemik hastalığının olup olmadığını anlamak için farklı testler yapılabilir. Büyüme hormonu eksikliği ile ilgili testler ancak boy kısalığına yol açabilecek diğer nedenlerden uzaklaşıldıktan ve çocuğunuzun yıllık büyüme hızının yetersiz olduğuna karar verildikten sonra yapılabilir. Büyüme hormonunun kandaki düzeyi gün içerisinde geniş dalgalanmalar gösterdiğinden büyüme hormonu eksikliğini saptamak için özel testler gereklidir.