SGA için Kırmızı Bayrak
Büyümede yakalama yapmayan SGA çocukların, özetle boyu 3. Persantil altında olanların, en geç 3 yaşında çocuk endokrinoloji uzmanına sevki gerekir.
SGA nedir? Gebelik haftasına göre doğum ağırlığı ve/veya boyu düşük olan çocuktur.
- Bu çocukların %85’i büyümede yakalama yapar ve normal eğrilere girer.
- Büyümede yakalama yapmayan SGA çocukların, özetle boyu 3. Persantil altında olanların, en geç 3 yaşında çocuk endokrinoloji uzmanına sevki gerekir.
- Eğer, büyümede yakalama yapamayan SGA doğan çocuğun baş çevresi düşük ise, zeka ve gelişiminde gerilik varsa, vücut oranları bozuksa, veya dismorfik bulguları varsa ve anne-baba boyuna göre yakalama yapamadıysa daha erken yaşlarda çocuk endokrin uzmanına sevki gerekir.
DOĞUM ÖNCESİ NORMAL BÜYÜME NASILDIR?
Gebelik süresince fetüsün gelişimini gösteren büyüme eğrileri vardır. Fetüsün gelişimi ultrason ölçümleriyle veya sağlık uzmanı tarafından değerlendirilebilir. Çocukların büyüme değerlendirmesinde olduğu gibi, büyümenin anormal olduğunun belirlenmesi için tekrarlayan ölçümler yapılması gereklidir.
Normal gebelik süresi son âdet kanamasının ilk gününden hesaplanarak 40 hafta veya 280 gündür. Doktorlar 37. haftadan sonra ve 42. haftadan önce gerçekleşen tüm doğumların normal gebelik süresi içinde olduğunu kabul etmektedir. Bu bebeklere ‘term’ bebekler denir.
37 haftadan önce doğan bebeklere ‘prematüre’ denir. Genelde bebeğin boy ve kilosunu gebeliğin süresi belirler. Gebelik ne kadar uzun sürmüşse, bebek o kadar uzun boylu ve kilolu doğacaktır.
Bir bebeğin büyüklüğünü değerlendirmek için doğru gebelik yaşını (gebeliğin başlangıcından beri geçen süreyi) bilmek önem taşımaktadır. Yanlış bir değer, değerlendirmenin de yanlış yapılmasına yol açar. Örneğin, aslında 32 haftalık olan bir bebeğin 36 haftalık bir bebek için geçerli normal değerlerle karşılaştırılması gibi.
Prematüre bebekler doğal olarak daha az kilolu doğarlar, ancak term bir bebek için düşük olan bir kilo prematüre bebek için normal bir doğum ağırlığı olabilir. Bu nedenle, büyüme geriliği olup olmadığını belirlenmesi için bebeğin doğumdaki gebelik yaşı olabildiğince net bilinmelidir.
Yenidoğanların doğumdaki ortalama ağırlığı 3 kg civarındadır. Bebek doğumda yaklaşık 50 cm, 3 ayda 60 cm, 9 ayda 70 cm, 1 yılda 75 cm ve 2 yılda 90 cm boyundadır. 2-4 yaş arasında yılda 7-8 cm, 4 yaş ergenlik arası her yıl yaklaşık 5-6 cm uzar. Boy uzaması ergenlik döneminde yeniden hızlanır ve kızlarda yaklaşık 16, erkeklerde 18 yaşta sonlanır.
BÜYÜME EĞRİSİ NEDİR?
Büyüme eğrisinde belirli bir yaş, cinsiyet, boy ve kilodaki bir bebek için ortalama büyüme eğrisi çizgilerle gösterilir. Her çizgi popülasyonun belirli bir yaşta o boyda ve ağırlıkta olan belirli yüzdesini göstermektedir. Örneğin bir erkek bebeğin boyu 25. persentil eğrisine denk geliyorsa, bu onun yaşındaki her 100 erkek bebekten yaklaşık 25’inin ondan kısa olduğunu göstermektedir. Bebekler çoğu zaman tam olarak bu çizgilere uymaz, ancak genelde büyümeleri kabaca bu çizgilere paralel seyreder. Boyu 3. persentil çizgisinin altına denk gelen bir bebek genel topluma oranla yaşına göre kısa boylu kabul edilir.