Büyüme Hormonu Tedavisine Uyum

Prof. Dr. Zehra Aycan
Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

Merhabalar ben Profesör Doktor Zehra Aycan,

Bugün sizlere büyüme hormonu tedavisine uyum ve uyumun artırılmasıyla ilgili kısa bir bilgilendirme yapacağım.

Büyüme hormonu eksikliği çocuklarda gördüğümüz ciddi boy kısalıklarının önemli nedenlerinden birisidir ve büyüme hormonu eksikliği tanısı konulduğunda uygun bir şekilde büyüme hormon tedavisi yerine konduğunda çocuklar normal bir boya ulaşabilirler. Ailelerinden beklenilen hedef Boyları’na ulaşabilirler ve boy kısalığından kurtulabilirler. Büyüme hormonu tedavisinden beklenilen faydanın görülmesi için küçük yaşta tedaviye başlanması, büyüme hormonu dozunun uygun olması ve ailelerin ve çocuğun tedaviye uyumu son derece önemlidir. Büyüme hormonu tedavisi her gün yapılan enjeksiyonlar şeklindedir. Bazı çocuklarda ve ailelerinde enjeksiyon korkuları gelişebilmekte ve bu önemli bir uyum sorunu yaşatmaktadır. Bu durum bazen tedavide aksamalara neden olabilmektedir. Yine bazı aileler seyahate gitme, tatile gitme gibi veya unutma gibi bahanelerle büyüme hormon enjeksiyonlarını atlayabilmektedirler. Bu şekilde tedaviye uyumu yakalayamadığımız zaman, çocuklarda beklenilen boy kazanımı olmaz. Final boyları kısa kalabilir. Bu nedenle hem ailenin hem de sağlık personelinin, doktorların, hemşirelerin bu konu da sorumlulukları vardır. Bir kere büyüme hormonu eksikliği saptadığımızda tedavi, tedavinin faydaları, beklenen etkileri ve yan etkileri hakkında aileyi ve çocuğu kapsamlı bir şekilde bilgilendirmek sağlık personeli olarak bizim görevimizdir ve tedavi uyumunu arttırmak da son derecek önemlidir. Bunu ihmal etmemek gerekir.

Diğer taraftan ailelerin nasıl enjeksiyon yapacaklarını onlara öğretmeliyiz. Hatta çocuk eğer 10 yaşından büyükse bu enjeksiyonlardan bir kısmını çocuğun kendisinin de yapmasını sağlayarak tedavi uyumunu arttırmalıyız. Tabii ki tedavi uyumunda ailelerin de sorumlulukları vardır. Öğretildiği şekilde her gün enjeksiyonlarını yapmaları çok kıymetlidir. Seyahate gidebilirler, tatile gidebilirler veya çocuk ateşli bir hastalık geçirebilir; bu tür durumlarda asla ve asla tedaviyi bırakmamaları gerekmektedir. Eğer bu uyum sorunu yaşanmazsa büyüme hormonu tedavisinden beklenilen fayda görülecektir.

Yine çocukların kontrollere zamanında gelmelerini, reçetelerini zamanında almalarını ailelere öğretmek gerekir. Bu da tedavi uyumunu ve tedaviden beklenen faydayı sağlamanın etkin yollarından birisidir. Söylediğim gibi büyüme hormonu tedavisine, aileler öğretildiği şekilde uyum sağlarlarsa ve hiçbir şekilde tedavilerini aksatmazlarsa çocuklarının boyları yaşıtları ile benzer olacaktır ve boy kısalığı sorunu yaşamayacaklardır. Bu konuda hem sağlık personelinin hem de ailelerin yeterince sorumluluk almaları oldukça önemlidir.